Fransızca Öğrenimi – Seviye B1
Yazarlar/Auteurs : Pierre Scordia (Fransızca/français) & Meltem Başoğlu (Türkçe/turc)
L’enfance à Amboise, aux bords de la Loire
Le Petit Manu [1] a vu le jour à Amboise sur les bords de la Loire, dans ce pays que de nombreux Français aiment appeler la « Douce France [2] ». Son enfance a été heureuse et insouciante entre un père cheminot [3] à la SNCF, la compagnie nationale de chemin de fer, et une mère inspectrice aux impôts [4], le service public le plus efficace du pays.
Sa maman, Antoinette, une femme très ambitieuse, a été présidente du Parti Socialiste du département d’Indre-et-Loire pendant 15 ans mais depuis l’arrivée au pouvoir de Macron, elle est devenue en l’espace de quelques semaines macroniste [5] et maire d’Amboise. Antoinette est une femme intuitive et rusée [6]. Sa plus grande qualité est de s’adapter rapidement à tout changement, c’est l’incarnation féminine du Prince de Talleyrand [7]. Son ambition : devenir la présidente de la région Centre-Val de Loire [8], poste qui lui apportera de nombreux privilèges et qui augmentera sans doute [9] son nombre d’abonnés sur son compte twitter. Elle sait que les régions en France sont inutiles mais un tel poste lui permettra d’augmenter ses subsides, de s’accorder du temps libre et d’accéder à un statut important dans la hiérarchie pyramidale de la République. La politique a ses raisons.
Lors des funérailles de son ancienne bête noire [10] politique, Jacques Chirac, elle a prononcé un discours très émouvant à la mairie, soulignant les qualités humaines de l’homme jugé naguère [11] corrompu. Elle l’a même qualifié « de meilleur président de la Ve République », ce qui lui a valu de nombreuses louanges [12] dans la presse régionale, presse bienveillante [13] car soucieuse des subventions étatiques. Antoinette est sans aucun doute l’incarnation de la politicienne opportuniste.
Le papa, Jacques, est moins ambitieux. Il ne rêve que [14] d’une retraite à 50 ans consacrée à la pêche, la grande passion de sa vie. Il est aussi le représentant du syndicat des cheminots à Tours. A ce titre [15], il conduit les trains seulement une fois par semaine afin de rester à la disposition des membres syndiqués ; Jacques déteste les gens qui disent que les fonctionnaires [16] sont fainéants [17], lui qui s’est battu toute sa vie pour la défense des droits des travailleurs. Lors de dîners entre amis, sa phrase préférée est : « restons vigilants ! ». À son actif, il ne compte que 300 jours de grève [18] et 460 jours d’indisposition en 20 ans de carrière [19]. Jacques souffre souvent de maux [20] de dos, bizarrement une douleur qu’il ne ressent que [21] le lundi, mais il refuse de passer des examens. De toute façon, le dos est si complexe à diagnostiquer !
Notes | dipnotlar
[1] Manu: Emmanuel isminin kısaltılmış hali. Fransız gençleri, Fransa Cumhur Başkanı Emmanuel Macron’u azarlamak için “Manu” diye çağırıyorlar. Yakın çevresi tarafından cumhurbaşkanının bu hitaba fazlasıyla gücendiği biliniyor.
[2] Doux / douce (adj.): Fransızca’da, yumuşak, kibar, tatlı, keyifli, ılıman ve halim anlamlarına gelen bu kelime “Douce France” olarak Fransızların keyifli yaşamlarının ve Fransa’nın yumuşak iklimini ifade etmek için kullanılıyor.
[3] Cheminot: makinist
[4] Les impôts: vergiler
[5] Macroniste: Emmanuel Macron’u politik olarak destekleyen taraftarları
[6] Rusé/rusée (adj.): Kurnaz, cingöz
[7] Talleyrand: Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord, iktidarı değiştirecek politik bağlantıları ve gücü olan Fransız politikacıydı. Politikaya atılmadan önce, çok az inancı olmasına ve papaz olmanın gereklerinden biri olan cinsel perhizi uygulamamasına rağmen Katolik Klisesi’nde bir vaizdi. Ancien Régime (Eski Rejim), Fransız Devrimi, I. Napolyon ve Restorasyon (Bourbon monarşisinin yeniden kuruluşu) dönemlerinde büyük bir siyasi lidere dönüştü.
[8] Région Centre-Val de Loire: Fransa’nın kalbinde yer alan ve yönetim merkezi Orleans olan bölge. Bu bölge, Rönesans döneminin en güzel kalelerine ve saraylarına ev sahipliği yapıyor. Daha önceleri, bu bölge “Loire Valley” yerine tuhaf bir şekilde bir başka bölge olan “Les Pays-de-la-Loire” (Parisli bürokratlar tarafından, 1956 yılında yapay olarak yaratılan ve pek bilinmeyen bir bölge) ile karıştırılmaması adına “Merkez” olarak anılıyordu. Les Pays-de-la-Loire bölgesinin aslında Loire River ile bir bağlantısı yok. Nehir bölgenin sadece çok küçük bir kısmından geçiyor. "Pays-de-la-Loire" bölgesinin yaratılmasındaki amaç, Breton (bugün Fransız devlet sınırları içinde bulunan, geçmişte bağımsız bir krallık olan bölge) bölgesinin tarihi başkenti ve endüstrisinin kalbi olan Nantes şehrinin buradan çıkartılıp, Loire sınırları içinde kalmasının sağlamak içindir. Paris'teki hükümetler her zaman için Brittany (Bretagne) bölgesinde yeşerecek olan gizli bir Kelt milliyetçiliğinden çekinmişlerdir. Brittany halkının demokratik iradesine rağmen, Paris hükümetleri hala daha bölge sınırlarını değiştirmeyi reddetmektedir.
[9] Sans doute (adv): Tam olarak karşılığı “şüphesiz” anlamına gelse de aslında karşıt anlamda kullanılmaktadır. Sans doute “belki” ya da “galiba, muhtemelen” anlamlarında kullanılmaktadır, haliyle aslında bu durumda bir şüphe var!
[10] Bête noire: İngilizcede de kullanılan bu Fransızca kalıp, hoşlanılmayan kişi ya da durumlar için kullanılıyor. Baş belası, gıcık olunan şey gibi.
[11] Nagère (adv.): eskiden, önceden
[12] Louange (n.f.): övgü
[13] Bienveillant (adj.): kibar, yardımsever
[14] Ne + Verb + que : zarf olan “ne” burada olumsuzluk anlamında değil ama sınırlama anlamında kullanılır. Cümle içinde “ne ”den sonra gelen filli “que” takip ediyorsa anlamı “sadece” olarak değişir. “Je n’aime que toi” = I only love you = Ben sadece seni seviyorum.
[15] À ce titre: bu bağlamda, bu açıdan
[16] Il est vrai que si on travaille pour une grande compagnie à capital public en France, on profite souvent -du moins pour les plus anciens- du statut de fonctionnaire. Le principal avantage est que ce statut garantit la sécurité à vie de l’emploi.
Fonctionnaire (n.f/m): devlet memuru. Fransa geniş bir kamu sektörüne sahiptir. Fransız devleti 5,66 milyon kamu çalışanına sahiptir. İlginçtir ki Fransızlar İngiltere ve Kanada’dan farklı olarak “hükümet” yerine “devlet” kelimesini kullanırlar. Bu anlamsal fark, sorumluluğu ve gücü kurnazca karar vericilerden almış olur.
Capital public: SNCF (Fransız Demiryolları), Fransız hükümetine aittir. Bu nedenle de hükümet firmanın başına bir “énarque” (École Nationale d’Administration – ENA - Ulusal İdare Okulu’nda okumuş kişi) atayarak, firmayı yönetir. Çoğu zaman bu rol Cumhurbaşkanı ya da Başbakanın eski bir ENA mezunu arkadaşına verilir.
[17] Fainéant(e): tembel – “fai” faire fiilinin çekimi yapmak anlamına geliyor ve “néant” hiçbir şey anlamına geliyor. Bir anlamda tembel – hiçbir şey yapmayan.
[18] Grève (n. f.): grev
[19] Carrière (n. f.): kariyer
[20] Maux (n.m): un mal, des maux (pluriel) = sırt ağrısı
[21] Ne + Verb + que : zarf olan “ne” burada olumsuzluk anlamında değil ama sınırlama anlamında kullanılır. Cümle içinde “ne ”den sonra gelen filli “que” takip ediyorsa anlamı “sadece” olarak değişir. “Je n’aime que toi” = I only love you = Ben sadece seni seviyorum.